Dzisiejszy wpis jest wpisem nietypowym ponieważ nie dotyczy gatunku giallo, a nawet w żaden sposób nie dotyczy kina włoskiego. Jest związany jednak ściśle z filmem, a na dodatek – z filmem polskim, dlatego zdecydowałem się o tym napisać.
Dla mnie to prawdziwa zagadka, czy nawet sensacja, a na pewno jest to ciekawostka warta uwagi, warta wpisu na blogu filmowym.
Otóż, w ubiegłym roku wydawnictwo Severin wydało zestaw filmów pod tytułem The Eurocrypt of Christopher Lee zawierający m.in. serial Theatre Macabre.
Jak się okazuje Theatre Macabre to serial, który był emitowany w amerykańskiej telewizji w latach 1971-72 i składał się w sumie z 26 półgodzinnych filmów. Były to adaptacje opowiadań takich autorów jak Edgar Alan Poe, Robert Louis Stevenson, Oscar Wilde, Fiodor Dostojewski, Mikołaj Gogol itd. – wszystkie utrzymane w klimacie opowieści niezwykłych, opowieści z dreszczykiem. Dystrybutorem całości była niejaka Trans World Television Productions.
A teraz mała dygresja.
Czy pamiętacie nadawane często w polskiej telewizji, popularne i lubiane krótkie czarno-białe filmy, pod wspólnym mianownikiem opowieści niezwykłych, znanych polskich reżyserów w znakomitej obsadzie aktorskiej, pod takimi tytułami jak: Upiór, Diament radży, Człowiek który zdemoralizował Hadleyburg, Duch z Canterville, Pavoncello, Przeraźliwe łoże, Pieśń triumfującej miłości? Było tych filmów dużo, dużo więcej i… tak, to właśnie te filmy były emitowane wtedy, w latach 1971-72, w amerykańskiej telewizji jako Theatre Macabre. Wyprodukowane zostały przez Film Polski – Iluzjon Film.
A dlaczego to jest takie interesujące? I co ma z tym wspólnego Christopher Lee?
Otóż, każdy z epizodów serialu poprzedzony był krótkim wstępem, aktorskim wprowadzeniem w klimat prezentowanego filmu, w wykonaniu właśnie Christophera Lee.
A sensacja polega na tym, że ani słowa o tym nie znajdziemy na stronach Filmu Polskiego, ani nigdzie indziej. Zadziwiające jest kompletne pominięcie tej informacji, a rzecz dotyczy w końcu twórczości takich reżyserów jak Andrzej Wajda, Andrzej Żuławski, Janusz Majewski, Stanisław Lenartowicz, Sylwester Chęciński i wielu innych. Nigdzie, ani słowa.
Ale to jeszcze nie wszystko…
Jak wspomniałem, znam te filmy z emisji telewizyjnych i pamiętam je jako filmy czarno-białe.
Natomiast wszystkie, bez wyjątku, epizody serialu Theatre Macabre to filmy kolorowe. Zostały one cudem odnalezione w archiwach telewizji amerykańskiej (dwa epizody zaginęły), odrestaurowane, ale przecież nie pokolorowane.
Sprawdziłem po kolei każdy z filmów na stronie filmpolski.pl i co stwierdziłem?
Część z filmów, które pamiętam jako czarno-białe na stronie Filmu Polskiego widnieje jako barwne. Nie bardzo rozumiem, ale sprawdzam dalej. Są filmy (czarno-białe), które po rekonstrukcji cyfrowej, przeprowadzanej przez Film Polski czy TVP – nieważne, nagle stały się filmami kolorowymi! (w ramach rekonstrukcji nie koloruje się starych filmów tylko skanuje materiał filmowy do postaci cyfrowej i „czyści”)
Co więcej, przy niektórych widnieje adnotacja: „Barwny (pierwotnie TVP emitowała ten film w wersji czarno-białej)„.
I jeszcze większa sensacja: niektóre filmy, np. Upiór Stanisława Lenartowicza w bazie Filmu Polskiego jest filmem czarno-białym, w wydaniu Severin mamy ten film, jako barwny.
O co tu w tym wszystkim chodzi?
Ja tego, niestety, nie wiem. Jak wspomniałem, nie znalazłem nigdzie żadnej informacji na ten temat i mogę tylko zastanawiać się. Jest to dla mnie wielka tajemnica.
Na pewno widać, że te filmy były nakręcone na taśmie barwnej. Dlaczego więc TVP nie emitowała ich w kolorze? Dlaczego niektóre z nich dopiero po rekonstrukcji „odzyskały” kolor? Dlaczego, wreszcie, niektóre do tej pory Film Polski uznaje za czarno-białe?
Wszystko to jest bardzo zagadkowe i chętnie poznałbym wyjaśnienie tego.
Poniżej zamieszczam fragment filmu Upiór w reżyserii Stanisława Lenartowicza (przypominam: film w bazie Film Polski widnieje jako czarno-biały) dla pokazania jak każdy epizod był zbudowany. Na początku mamy wprowadzenie Chtistophera Lee, następnie (bez żadnych dodatkowych napisów) przechodzimy do filmu, na końcu jest krótka puenta Lee oraz napisy końcowe „zmodyfikowane” na potrzeby tamtejszej telewizji.
Niestety, o czym jeszcze nie wspomniałem do tej pory, wszystkie epizody mają wyłącznie angielski dubbing (swoją drogą – bardzo słaby) i nie posiadają oryginalnej, polskiej wersji językowej.
Żeby wiedzieć o jakich filmach mowa sporządziłem poniżej katalog zawartości: 24 epizody serialu Theatre Macabre emitowanego w latach 1971-72 przez amerykańską telewizję. Dodam także, że serial miał swoją dystrybucję również w Wielkiej Brytanii w latach 1972-77, gdzie był emitowany przez stację ITV.
Wszystkie screeny pochodzą z wydawnictwa Severin Films.
Theatre Macabre – S01E01 – First Love (Pierwsza miłość, reż. Sylwester Chęciński)
Theatre Macabre – S01E02 – The Man Who Demoralized Hadleyburg (reż. Jerzy Zarzycki)
Theatre Macabre – S01E03 – The Tortures of Hope (Tortura nadziei, reż. Ewa & Czesław Petelscy)
Theatre Macabre – S01E04 – Mateo Falcone (reż. Jan Budkiewicz)
Theatre Macabre – S01E05 – The Vampire (Upiór, reż. Stanisław Lenartowicz)
Theatre Macabre – S01E06 – The Swashbuckler (Zabijaka, reż. Stanisław Lenartowicz)
Theatre Macabre – S01E07 – The Actress (Aktorka, reż. Stanisław Lenartowicz)
Theatre Macabre – S01E08 – The System of Dr. Tarr and Professor Fether (System, reż. Janusz Majewski)
Theatre Macabre – S01E09 – The Rajah’s Diamond (Diament radży, reż. Sylwester Chęciński)
Theatre Macabre – S01E10 – The Nose (Nos, reż. Stanisław Lenartowicz)
Theatre Macabre – S01E11 – Tell Tale Hearts (Bicie serca, reż. Jan Laskowski)
Theatre Macabre – S01E12 – Markheim (reż. Janusz Majewski)
Theatre Macabre – S02E01 – The Barrel Organ (Katarynka, reż. Stanisław Jędryka)
Theatre Macabre – S02E02 – The Canterville Ghost (Duch z Canterville, reż. Ewa & Czesław Petelscy)
Theatre Macabre – S02E03 – Decameron (Dekameron 40…, reż. Jan Budkiewicz)
Theatre Macabre – S02E04 – A Matter of Conscience (Kwestia sumienia, reż. Ewa & Czesław Petelscy)
Theatre Macabre – S02E05 – The Husband Under the Bed (Mąż pod łóżkiem, reż. Stanisław Różewicz)
Theatre Macabre – S02E06 – Pavoncello (reż. Andrzej Żuławski)
Theatre Macabre – S02E07 – The Song of the Triumphant Love (Pieśń triumfującej miłości, reż. Andrzej Żuławski)
Theatre Macabre – S02E08 – The Postermaster (Poczmistrz, reż. Stanisław Lenartowicz)
Theatre Macabre – S02E09 – A Terribly Strange Bed (Przeraźliwe łoże, reż. Witold Lesiewicz)
Theatre Macabre – S02E10 – The Fatalist (Fatalista, reż. Stanisław Lenartowicz)
Theatre Macabre – S02E11 – Resurrection of the Offland (Zmartwychwstanie Offlanda, reż. Jerzy Zarzycki)
Theatre Macabre – S02E12 – Boarded Window (Okno zabite deskami, reż. Janusz Majewski)
PIERWSZA MIŁOŚĆ
Reżyseria: Sylwester Chęciński
Rok produkcji: 1971
Barwny, 25 min.
(na podstawie opowiadania Iwana Turgieniewa)
CZŁOWIEK, KTÓRY ZDEMORALIZOWAŁ HADLEYBURG
Reżyseria: Jerzy Zarzycki
Rok produkcji: 1967
Barwny, 27 min.
(na podstawie noweli Marka Twaina)
TORTURA NADZIEI
Reżyseria: Ewa Petelska, Czesław Petelski
Rok produkcji: 1967
Barwny, 27 min.
(na podstawie opowiadania Auguste de Villiers de L’Isle-Adam)
MATEO FALCONE
Reżyseria: Jan Budkiewicz
Rok produkcji: 1971
Barwny, 25 min.
(na podstawie opowiadania Prospera Morimee)
UPIÓR
Reżyseria: Stanisław Lenartowicz
Rok produkcji: 1967
Czarno-biały, 27 min.
(na podstawie opowiadania Aleksieja Tołstoja)
W bazie Filmu Polskiego film ten jest wciąż filmem czarno-białym!
ZABIJAKA
Reżyseria: Stanisław Lenartowicz
Rok produkcji: 1967
Barwny, 27 min.
(na podstawie opowiadania Iwana Turgieniewa)
AKTORKA
Reżyseria: Stanisław Lenartowicz
Rok produkcji: 1971
Czarno-biały, 26 min.
(na podstawie opowiadania Aleksieja Tołstoja)
Ten film po rekonstrukcji cyfrowej „odzyskał” kolory; w bazie Filmu Polskiego wciąż widnieje jako czarno-biały.
SYSTEM
Reżyseria: Janusz Majewski
Rok produkcji: 1971
Barwny, 27 min.
(na podstawie opowiadania Edgara Allana Poe)
DIAMENT RADŻY
Reżyseria: Sylwester Chęciński
Rok produkcji: 1971
Barwny, 26 min.
(na podstawie opowiadania Roberta Louisa Stevensona)
W telewizji film wciąż jest emitowany w wersji czarno-białej.
NOS
Reżyseria: Stanisław Lenartowicz
Rok produkcji: 1971
Barwny, 27 min.
(na podstawie noweli Mikołaja Gogola )
BICIE SERCA
Reżyseria: Jan Laskowski
Rok produkcji: 1971
Barwny, 25 min.
(na podstawie opowiadania Edgara Allana Poe)
MARKHEIM
Reżyseria: Janusz Majewski
Rok produkcji: 1971
Czarno-biały, 25 min.
(na podstawie opowiadania Roberta Louisa Stevensona)
W bazie Filmu Polskiego film ten jest wciąż filmem czarno-białym!
KATARYNKA
Reżyseria: Stanisław Jędryka
Rok produkcji: 1967
Czarno-biały, 27 min.
(na podstawie noweli Bolesława Prusa)
W bazie Filmu Polskiego film ten jest wciąż filmem czarno-białym!
DUCH Z CANTERVILLE
Reżyseria: Ewa Petelska, Czesław Petelski
Rok produkcji: 1967
Barwny, 27 min.
(na podstawie noweli Oscara Wilde’a)
DEKAMERON 40 CZYLI CUDOWNE PRZYTRAFIENIE PEWNEGO NIEBOSZCZYKA
Reżyseria: Jan Budkiewicz
Rok produkcji: 1971
Barwny, 27 min.
(na podstawie noweli Giovanniego Boccaccio)
KWESTIA SUMIENIA
Reżyseria: Ewa Petelska, Czesław Petelski
Rok produkcji: 1967
Barwny, 26 min.
(na podstawie opowiadania Ambrose Bierce’a)
MĄŻ POD ŁÓŻKIEM
Reżyseria: Stanisław Różewicz
Rok produkcji: 1967
Barwny, 26 min.
(na podstawie noweli Fiodora Dostojewskiego)
PAVONCELLO
Reżyseria: Andrzej Żuławski
Rok produkcji: 1967
Barwny, 27 min.
(na podstawie opowiadania Stefana Żeromskiego)
Na stronie Filmu Polskiego adnotacja: „pierwotnie TVP emitowała ten film w wersji czarno-białej”.
PIEŚŃ TRIUMFUJĄCEJ MIŁOŚCI
Reżyseria: Andrzej Żuławski
Rok produkcji: 1967
Barwny, 28 min.
(na podstawie opowiadania Iwana Turgieniewa)
Na stronie Filmu Polskiego adnotacja: „pierwotnie TVP emitowała ten film w wersji czarno-białej”.
POCZMISTRZ
Reżyseria: Stanisław Lenartowicz
Rok produkcji: 1967
Czarno-biały, 27 min.
(na podstawie opowiadania Aleksandra Puszkina)
W bazie Filmu Polskiego film ten jest wciąż filmem czarno-białym!
PRZERAŹLIWE ŁOŻE
Reżyseria: Witold Lesiewicz
Rok produkcji: 1967
Barwny, 27 min.
(na podstawie noweli Williama Collinsa)
FATALISTA
Reżyseria: Stanisław Lenartowicz
Rok produkcji: 1967
Barwny, 25 min.
(na podstawie opowiadania Michaiła Lermontowa)
ZMARTWYCHWSTANIE OFFLANDA
Reżyseria: Jerzy Zarzycki
Rok produkcji: 1967
Barwny, 27 min.
(na podstawie opowiadania Aleksandra Dumasa syna)
OKNO ZABITE DESKAMI
Reżyseria: Janusz Majewski
Rok produkcji: 1971
Barwny, 26 min.
(na podstawie opowiadania Ambrose Bierce’a)
