Edwige Fenech – Królowa Giallo

Wydany dwukrotnie, w odstępie dziesięcioletnim, monograficzny fanzin poświęcony w całości Edwige Fenech zawiera mnóstwo informacji i zdjęć aktorki. Niestety, jest to fanzin wydany we Francji, w przepięknym języku, ale całkowicie mi obcym, chociaż…

Podjąłem się przetłumaczenia części biograficznej, natomiast nie podejmuję się tłumaczenia opisów filmów (a każdy jej film opatrzony jest tu wieloma informacjami) w obawie przed „strzelaniem byków”.

Fanzin zeskanowałem dla użytku prywatnego. Zakupiłem go na stronie francuskiego dystrybutora Sin’Art. Wygląda jednak, że nakład jest już wyczerpany.

Jeśli ktoś chciałby go przejrzeć, to można go pobrać TUTAJ.
Znaleźć tam można biografię, opisy wszystkich filmów z Edwige Fenech (po francusku!) oraz jej galerię zdjęć (to najważniejsze :))

Poniżej zamieszczam wspomniane tłumaczenie biografii aktorki.

Urodzona z ojca Maltańczyka i matki Sycylijki, piękna Edwige Fenech urodziła się 24 grudnia 1948 roku w mieście Bône w Algierii Francuskiej. Jej prawdziwe nazwisko brzmiało Sfenek.
Edwige musiała zostać repatriowana do Francji wraz z rodzicami i dorastała w Nicei, gdzie nie mogła naprawdę rozkwitnąć ze względu na swoje pochodzenie z pieds-noirs.*

*[Repatrianci z Algierii, ale także z Maroka i Tunezji, spotkali się we Francji, ogólnie mówiąc, z negatywnym przyjęciem. Szerzej o tym zjawisku można przeczytać np. na wikipedii]

Na szczęście natura ją rozpieszczała i wkrótce została zauważona ze względu na swój naturalny urok, zostając Miss Lazurowego Wybrzeża w wieku 16 lat, a następnie Lady Europy.
Następnie Edwige rozpoczęła karierę jako regularna modelka, co zwróciło na nią uwagę i otworzyło drzwi do świata kina.
Jej pierwsze pojawienie się na ekranie było zasługą Norberta Carbonnaux, który zaproponował jej maleńką rolę w filmie Toutes folles de lui w 1967 roku, w którym zagrała Ginę, co było jedynie rolą drugoplanową.
W 1968 roku nie została nawet uwzględniona w Le démoniaque (AKA Meurtre en liberté) René Gainville’a.*

*[Rzeczywiście, udział Edwige w tym filmie jest wszechobecnie pomijany, ale można się dopatrzeć jej roli np. na francuskiej wikipedii]

Została jednak zauważona przez aktora Roberto Ceccacciego, który sprowadził ją do Włoch.
Tam nakręciła Samoa, regina della giungla (Samoa, Queen of the Jungle), film przygodowy Guido Malatesty, w którym poszukiwaczka przygód wyrusza na poszukiwanie diamentów ukrytych głęboko w dżungli. Wyprawa nie jest piknikiem, a po kilku niepowodzeniach z dzikimi zwierzętami, poszukiwaczka przygód i jego towarzysze natrafiają na plemię pacyfistycznych tubylców i, po kilku innych przygodach typowych dla tego rodzaju egzotycznych filmów przygodowych, Edwige Fenech kończy w ramionach bohatera.
W tym samym roku zagrała w kolejnym filmie przygodowym, Il figlio di Aquila Nera, również autorstwa Guido Malatesty. W tym filmie zagrała rosyjską Nataszę zakochaną w bandycie o pseudonimie Czarny Orzeł, który próbuje pomóc Kozakom w walce z tyranią cara Aleksandra II. Ten film to swego rodzaju niedoceniona wersja Zorro, z silnym naciskiem na akcję i romans, z historią autorstwa słynnego reżysera Umberto Lenziego.

Edwige zagrała w wielu niemieckich filmach, których główną atrakcją było podziwianie jej wdzięków, których nie wahała się ujawniać ku uciesze publiczności.
Edwige dostawała te role, były to komedie i filmy kostiumowe, przede wszystkim ze względu na jej wspaniałą sylwetkę, które jednak dały jej niewiele okazji do zaprezentowania się jako aktorka, ale które zdobyły jej wielu fanów na całym świecie, zwłaszcza we Włoszech. Najważniejsze role z tego okresu to Madame und ihre Nichte (Madame and Her Niece), oparty na prozie Guy de Maupassanta i Alle Kätzchen naschen gern (The Blonde and the Black Pussycat).
Wyjątkiem był Die nackte Bovary (Play the Game or Leave the Bed), mięsista wersja powieści Gustave’a Flauberta, w której zagrała piękną romantyczną bohaterkę.
Pomiędzy jej pikantnymi niemieckimi produkcjami, w 1969 roku Edwige nakręciła nieudany Top Sensation, film Ottavio Alessiego, w którym zagrała z dwiema innymi wspaniałymi istotami, Rosalbą Neri i Evą Thulin, a także western Piero Pierottiego Testa o croce (Heads or Tails).

W 1970 roku powróciła do Włoch i skrzyżowała ścieżki ze słynnym duetem Franco i Ciccio w komedii Mariano Laurentiego Satiricosissimo.
O wiele bardziej interesujący był jej udział, również w 1970 roku, w filmie Mario Bavy Island of Terror, znanym bardziej jako Five Dolls for an August Moon – giallo, w którym obsada była stopniowo eliminowana na rzecz mrocznej historii o formule naukowej, której twórca odmówił sprzedaży, a płeć żeńska nie była pomijana w tych wydarzeniach.
Giallo, dobrze zaprojektowany gatunek filmowy zawierający kryminał z tajemniczym zabójcą i zamiłowaniem do dźgania, stał się jednym z ulubionych gatunków Edwige Fenech w latach 70. i to właśnie w tego typu filmach najlepiej wyraziła swój talent jako aktorka, grając z szalonym wdziękiem kobiety w niebezpieczeństwie.
Ale zanim eksplodowała na scenie giallo, w 1970 roku ponownie połączyła siły z przezabawnym duetem Franco i Ciccio w Don Franco e Don Ciccio nell’anno della contestazione, a następnie dostała niewielką rolę drugoplanową w Le Mans scorciatoia per l’inferno (Summer Love) Osvaldo Civiraniego.
W tym okresie producent Luciano Martino, poprosił swojego brata Sergio o wyreżyserowanie giallo tak dobrego jak Ptak o kryształowym upierzeniu Dario Argento, który właśnie odniósł ogromny sukces. Rezultatem był bardzo dobry Lo strano vizio della signora Wardh (The Strange Vice of Mrs Wardh), który przedstawił nam oszałamiająco piękną Edwige.
Aktorka wreszcie mogła pokazać pełnię swojego talentu i udowodnić, że jest kimś więcej niż tylko nagim ciałem.
Powróciła do delikatnie pikantnych komedii w 1971 roku z Le calde notti di Don Giovanni (Nights and Loves of Don Juan), bardzo sympatycznym filmem, w którym zagrała u boku Barbary Bouchet! Duet w sam raz dla nas!
W tym samym roku zagrała pustynną dziewczynę w mało znanym filmie przygodowym Deserto di fuoco (Desert of Fire) – była to tylko rola drugoplanowa.

Jak już wspomniano, urok Edwige był wielokrotnie wykorzystywany w filmach giallo. W roku 1971 zagrała główną rolę w doskonałym Tutti i colori del buio (All the Colors of the Dark), ponownie w reżyserii Sergio Martino. To skrzyżowanie giallo i satanistycznego filmu wysokich lotów, z udziałem George’a Hiltona i szczególnie niepokojącego Ivana Rassimova.
Jego kontynuacją w 1972 roku był mniej dobry, ale wciąż atrakcyjny The Case of the Bloody Iris Giuliano Carnimeo, a następnie bardziej dopracowany Your Vice Is a Locked Room and Only I Have the Key oczywiście znowu w reżyserii Sergio Martino!
Szczerze mówiąc, gialli, w których zagrała Edwige Fenech, powinny być obejrzane obowiązkowo, ponieważ aktorka tak swobodnie gra kobiety w niebezpieczeństwie, przestraszone i maltretowane, a jej uroda dosłownie eksploduje w tych dziełach.

Potem nastąpił powrót do komedii, gatunku, który Edwige miała się zajmować przez wiele lat. Włoska komedia, a w szczególności komedia erotyczna, stopniowo stała się gatunkiem, który uczynił z aktorki prawdziwą ikonę, prawdziwy mit, z pewnością czyniąc ją najbardziej znaną Francuzką we Włoszech.
W 1972 roku Quando le donne si chiamavano 'Madonne’ Aldo Grimaldiego, La bella Antonia Mariano Laurentiego i Quel gran pezzo della Ubalda tutta nuda e tutta calda Laurentiego pozostały w sferze ugrzecznionej komedii kostiumowej. O ile dwa pierwsze ogląda się przyjemnie, ale szybko się o nich zapomina, o tyle trzeci jest znacznie bardziej godny polecenia – bardzo zabawny, o szybkim tempie i napędzany talentem komediowym aktora Pippo Franco, który jest tutaj nie do pobicia, oraz oczywiście Edwige, który to film jest, moim zdaniem, jedną z najlepszych komedii, w których zagrała aktorka.

W 1973 roku zagrała w bardzo zabawnym filmie przygodowym Fuori uno… sotto un altro arriva il Passatore, wyreżyserowanym przez Giuliano Carnimeo i z udziałem jej przyjaciela George’a Hiltona! To prawdziwa odmiana zobaczyć ten kultowy duet w gatunku innym niż giallo.
Sergio Martino nie miał zamiaru zapomnieć o swojej muzie i zaproponował jej również komedię Giovannona Coscialunga (Giovannona Long-Thigh), w której Edwige ponownie połączyła siły z Pippo Franco, co dało solidny i bardzo zabawny rezultat.
Podobnie było z jej kolejnym filmem, La vedova inconsolabile ringrazia quanti la consolarono, w reżyserii Mariano Laurentiego (znowu on!), który okazał się wielkim sukcesem w swoim gatunku!
Bardziej anegdotyczny był jej udział w Dio, sei proprio un padreterno!, humorystycznym filmie kumpelskim z udziałem między innymi Lee Van Cleefa i Tony’ego Lo Bianco, w którym miała bardzo mało czasu ekranowego.
Jej ostatni film z 1973 roku był jednak jednym z najciekawszych, ponieważ moim zdaniem był to najlepszy występ Edwige w filmie. W Anna, quel particolare piacere (Anna: The Pleasure, the Torment), obskurnym dramacie Giuliano Carnimeo, aktorka dała wspaniały występ, pokazując się jako wrażliwa, wzruszająca i poruszająca postać kobiety zakochanej w bandycie, która zgadza się zostać dla niego dziewczyną na telefon, a następnie zachodzi w ciążę i musi chronić swojego syna. Naprawdę piękny film.

Później kariera Edwige Fenech nabrała prawdziwego tempa, ponieważ oprócz giallo Nude per l’assassino (Strip Nude for Your Killer) w reżyserii Andrei Bianchi z 1975 roku, filmu wojennego Il grande attacco (The Biggest Battle) Umberto Lenziego z 1978 roku i horroru Un delitto poco comune (Phantom of Death) Ruggero Deodato z 1987 roku, prawie wszystkie filmy, w których zagrała aktorka, były komediami lub sexy-komediami, gatunkiem, który wprowadził ją do panteonu międzynarodowych gwiazd.
A wszystko zaczęło się w 1974 roku, od takich tytułów jak Innocenza e turbamento (Innocence and Desire), La signora gioca bene a scopa?, Grazie… nonna, Il vizio di famiglia (The Family Vice), La moglie vergine, 40 gradi all’ombra del lenzuolo (Sex with a Smile), Cattivi pensieri i La vergine, il toro e il capricorno, by wymienić tylko kilka!
Całkiem niezły skład, w którym każdy znajdzie coś dla siebie, ale taki, który z pewnością zachwyci fanów aktorki.

W 1976 roku nawet Lucio Fulci zrozumiał fenomen Edwige Fenech i obsadził ją w La pretora (My Sister in Law), przezabawnej komedii opartej na siostrach bliźniaczkach i nieporozumieniach.
Ale to przede wszystkim trzy postacie sprawiły, że aktorka stała się niezwykle popularna na całym świecie, w trzech sagach zatytułowanych „L’insegnante” (Nauczycielka), „La poliziotta” (Policjantka) i „La dottoressa” (Lekarka), które umieściły ją w wielu zabawnych sytuacjach, a przede wszystkim eksponowały bez przerwy jej wdzięki, ku uciesze publiczności.
Pierwszym filmem w tym duchu był L’insegnante (The School Teacher), wyreżyserowany w 1975 roku przez Nando Cicero, a następnie L’insegnante va in collegio (The Schoolteacher Goes to Boys’ High) Mariano Laurentiego i L’insegnante viene a casa (The School Teacher in the House) Michele Massimo Tarantiniego, oba w 1978 roku. Trylogia, która tak naprawdę wcale nie jest trylogią, ponieważ oprócz słowa „nauczyciel” w tytułach, nigdy nie jest to ta sama postać, którą gra Edwige.
Inaczej jest z trylogią „Policjantka”, która rozpoczęła się w 1976 roku filmem La poliziotta fa carriera (Confessions of a Lady Cop). Edwige wcieliła się w postać policjantki o imieniu Gianna i to ona wystąpiła w dwóch pozostałych filmach z sagi, La poliziotta della squadra del buon costume (A Policewoman on the Porno Squad, 1979) i La poliziotta a New York (1981), trzech filmach wyreżyserowanych przez Michele Massimo Tarantiniego.
Pozostaje tylko wspomnieć trzecią sagę: „Lekarka”, która rozpoczęła się w 1976 r. filmem La dottoressa del distretto militare Nando Cicero i była kontynuowana w tym samym roku filmem La toubib se recycle,* który opierał się jedynie na sukcesie poprzedniego filmu i nie miał w rzeczywistości nic wspólnego z tematem, tytuł ma charakter czysto handlowy.

*[Tytuł „Le toubib se recycle” to francuski tytuł filmu Taxi-Girl o perypetiach pięknej taksówkarki. Tłumaczenie z francuskiego brzmi w wolnym tłumaczeniu: „Lekarka zmienia branżę” i tylko we Francji ten tytuł nawiązywał do ’La dottoressa…’, nic więc dziwnego, że nie miał nic wspólnego z filmem o lekarce.]

Z drugiej strony, w kolejnych dwóch filmach Edwige wcieliła się w tę samą postać, lekarkę Evę Marini, w La soldatessa alla visita militare (The female soldier at the military visit) i La soldatessa alle grandi manovre (The Soldier with Great Maneuvers), odpowiednio w 1977 i 1978 roku.
Te trzy sagi odniosły natychmiastowy sukces, ale o różnym stopniu jakości i mogą wystawić na próbę twój próg tolerancji, jeśli nie jesteś przyzwyczajony do tego rodzaju humoru, który często jest kretyński i niezdarny, ale czasami jest zabawny.

Edwige pojawiła się także w niewydanych we Francji filmach Steno Amori miei i Dottor Jekyll e gentile signora z 1978 i 1979 roku oraz w La patata bollente (Hot Potato), również z 1979 roku.
Rok 1980 okazał się owocny dla Edwige, ponieważ wystąpiła w nie mniej niż sześciu filmach, w tym Il ladrone (The Good Thief), Sono fotogenico (I’m Photogenic), La moglie in vacanza… l’amante in città, Io e Caterina i Il ficcanaso.
Pojawiła się również w wielu filmach skeczowych, z których niektóre zostały wyreżyserowane przez Sergio Martino, który ponownie spotkał się ze swoją ulubioną aktorką. Filmy Martino obejmują Zucchero, miele e peperoncino (Sugar, Honey and Pepper), nakręcony w 1980 roku, oraz jego pseudo-sequel Ricchi, richissimi praticamente in mutande (Don’t Play with Tigers) z 1982 roku.
Martino umieścił ją również w 1981 roku w zabawnym Cornetti alla crema, oczywiście z niezmordowanym Lino Banfi!
W 1981 roku zagrała u boku Adriano Celentano w Asso, a następnie wróciła do Francji na koprodukcję francusko-włoską w reżyserii Philippe’a Claira, Tais-toi quand tu parles, ze słynnym Aldo Maccione, z którym już pracowała.

W 1982 roku zyskała uznanie filmem Il paramedico w reżyserii Sergio Nasca, a następnie w Sballato, gasato, completamente fuso (An Ideal Adventure) Steno.
Dwa lata później ponownie połączyła siły z duetem Franco Franchi i Ciccio Ingrassia w serialu telewizyjnym Bene, bravi, bis, a następnie pojawiła się w filmie Vacanze in America Carlo Vanziny.
Następnie zrobiła sobie krótką przerwę na trzy lata, po czym pojawiła się w serialu Immagina, w którym zagrała również Barbara Bouchet.
W tym samym 1987 roku Ruggero Deodato obsadził ją w swoim horrorze Un delitto poco comune (Phantom of Death).
Następnie Edwige opuściła świat kina i zwróciła się ku serialom telewizyjnym, w szczególności czteroczęściowemu mini-serialowi Delitti privati (Private Crimes) z 1993 roku, w którym wcieliła się w postać Nicole Venturi. W 1996 roku zagrała w sześcioodcinkowym miniserialu Donna.
W 2000 roku pojawiła się w filmie telewizyjnym Il fratello minore, po czym całkowicie zniknęła z ekranów. Pomimo przejścia na medialną emeryturę, nadal ciężko pracowała i stała się prawdziwym przedsiębiorcą, produkując udane seriale telewizyjne we Włoszech z pomocą swojego syna Edwina, który również stał się znanym producentem. Dobry krok w karierze.

Obecnie trudno jest skontaktować się z Edwige Fenech, ponieważ odmawia ona pojawiania się na festiwalach i tym podobnych. Należy pogratulować Eli Rothowi, że udało mu się namówić ją do krótkiego występu w Hostel: Part II w 2007 roku.
W 2012 roku zgodziła się zagrać Katarzynę II w filmie telewizyjnym Giacomo Campiottiego La figlia del capitano.
W 2015 roku pojawiła się we wszystkich odcinkach serialu telewizyjnego È arrivata la felicità. Stanowi on jej ostatni występ na ekranie.
Pozostaje po niej aura, która będzie świecić wiecznie, mityczne gialli, zwariowane komedie, w których jej idealne ciało rozświetla każdą sekwencję. Edwige Fenech z pewnością jest boska. Była i pozostanie jedną z najpiękniejszych kobiet na świecie i nadal dostarcza nam intensywnych emocji za każdym razem, gdy widzimy ją na ekranie. Jej uroda, ale także talent aktorski, uczyniły z niej legendę siódmej sztuki, niezależnie od tego, co o niej myślimy. Zostanie zapamiętana na zawsze.

Ostatnią rolą Edwige Fenech, jak do tej pory, jest udział w filmie Pupo Avatiego La quattordicesima domenica del tempo ordinario, który miał premierę w maju 2023 roku.

---

I na koniec część audiowizualna.
W wydanej przez Arrow Films edycji filmu Your Vice Is a Locked Room and Only I Have the Key wśród materiałów dodatkowych znaleźć można wideo-esej zatytułowany intrygująco: The Strange Vices of Ms Fenech. Jest to wypełniony po brzegi informacjami o aktorce, jej życiu i karierze, dokument, którego narratorem jest angielski znawca kina Justin Harries. Całość jest ilustrowana w tle fragmentami filmów z Edwige Fenech. I właśnie z tego powodu nie zaryzykuję wrzucenia tego filmu na Youtube w obawie przed zawieszeniem czy nawet zamknięciem konta.
Ten 30-minutowy dokument opatrzyłem polskimi napisami we własnym tłumaczeniu i poniżej przedstawiam jego króciutką zajawkę. Całość (w jakości HD) udostępniam TUTAJ.

doc04-TSVMsFnch